fbpx

Poznaj potrzeby stojące za emocjami

Emocje informują o tym, co wspiera i o tym, co nie wspiera życia. Za każdą emocją stoi jasny przekaz na temat potrzeb. Gdy potrzeby są zaspokojone odczuwamy pozytywne emocje, gdy potrzeby nie są zaspokojone pojawiają się emocje negatywne. Choć, żadne emocje nie są lepsze lub gorsze, to jako ludzie wykazujemy naturalną skłonność do dążenia do stanów pozytywnych. Warto mieć świadomość, tego jakie potrzeby stoją za emocjami, by świadomie wychodzić im na przeciw w dojrzały i odpowiedzialny sposób.

Piramida Maslowa

W 1943 amerykański psycholog opracował piramidę ludzkich potrzeb. Według niej potrzeby znajdujące się u jej podstaw, muszą być zaspokojone w pierwszej kolejności, aby mogła nastąpić realizacja wyższych poziomów. Choć z pewnością zdarzają się wyjątki od tej reguły, to piramida Maslowa w prosty sposób obrazuje ludzkie potrzeby. Poszczególne poziomy piramidy przedstawione zostały na rysunku poniżej:

Potrzeby emocjonalne

Uzupełnienie dla piramidy Maslowa, może stanowić bardziej współczesne zestawienie potrzeb emocjonalnych przedstawione przez psychologów*.  

Potrzeby emocjonalne są ważne dla wszystkich ludzi, choć odczuwane są przez każdego z różną intensywnością. Do podstawowych potrzeb emocjonalnych należą:

  • potrzeba bezpiecznego przywiązania (bliskie więzi, bliskie więzi, na tę potrzebę składają się: bezpieczeństwo, stabilność, uwaga, miłość, troska, opieka i akceptacja innych),
  • potrzeba autonomii, kompetencji i poczucia własnej tożsamości (to kim się jest, w czym jest się dobrym),
  • potrzeba wolności wyrażania swoich prawdziwych uczuć i potrzeb,
  • potrzeba spontaniczności, radości i zabawy,
  • potrzeba realistycznych granic i samokontroli.

Rozpoznanie potrzeb stojącymi za emocjami

Pomocnym narzędziem w budowaniu świadomość na temat emocji i stojących za nimi potrzeb jest odpowiednie zadawanie pytań. Najprostszym z nich jest zapytanie się siebie: “Czego teraz potrzebuję?” Warto dać sobie chwilę na wsłuchanie się w swoje wnętrze i nazwanie tego, co ukoi emocje.

Czasem może być to potrzeba:

  • bycia wysłuchanym, zauważonym
  • wyrażenia swojego zdania,  
  • przytulenia, troski, bliskości drugiej osoby 
  • wyciszenia, odpoczynku,
  • docenienia, akceptacji, uznania
  • zrozumienia, empatii, współczucia. 

Jeśli chcesz dowiedzieć się jak komunikować swoje emocje i potrzeby sprawdź ten wpis.

Innym prostym sposobem uświadomienia sobie potrzeb emocjonalnych, leżących u podstaw każdej aktywności, jest zadanie pytania “po co?”. 

Myśli są narzędziem używanym przez umysł do osiągania celów emocjonalnych (innymi słowy spełniania emocjonalnych potrzeb)**. Jednak nadmierne analizowanie, natłok myśli sprawiają, że podstawowe emocje pozostają zwykle nieuświadomione (więcej na temat budowy emocji piszę tutaj). Kiedy emocje są zapominane, ignorowane lub niedoświadczane, ludzie zapominają przyczyn swoich zachowań. Rozwijają wszelkiego rodzaju uzasadnione powody dla postępowania w określony sposób. W rzeczywistości często nie wiedzą, dlaczego robią to, co robią, gdyż nawet się nad tym nie zastanawiają, działają automatycznie. 

Przykład:  

  • Po co chcę nowe auto? Po to żeby zdobyć status, odczuwać sukces. 
  • Po co chcę status i sukces? Żeby zdobyć szacunek i uznanie innych. 
  • Po co chcę szacunek innych i uznanie innych? Po to żeby odczuwać bezpieczeństwo. 
  • Po co chcę czuć się bezpiecznie. Żeby być szczęśliwym. 

W tym, warto podkreślić dość skrajnym przykładzie, zadawanie pytań prowadzi do stwierdzenia, że u podstawy potrzeby posiadania auta stoją: brak szczęścia, brak poczucia bezpieczeństwa, czy brak poczucia spełnienia. Wskazuje na to, że próba zaspokojenia określonych potrzeb uzasadnia działania kompensacyjne, poszukiwania ich na zewnątrz, w świecie materialnym. Warto zadać sobie pytanie, czy takie podejście przynosi długoterminowe rozwiązanie, czy jest wyłącznie powierzchownym zaspokojeniem potrzeb stojących za emocjami. 

Prosty model zadawania pytań „po co” w łatwy sposób ukazuje głębsze cele emocjonalne stojące za niemal każdym zachowaniem. Zastosowanie tego procesu wymaga jednak odwagi do zmierzenia się z prawdą i przede wszystkim szczerości wobec siebie.  

Jeśli potrzebujesz wsparcia w nazwaniu swoich wewnętrznych potrzeb, zapraszam Cię na konsultację online. Link do zapisu na 30-minutowe, nieodpłatne spotkanie znajdziesz tutaj.

* „Emocjonalne pułapki przeszłości” G. Jacob, H. von Genderen, L. Seebauer

** „Letting go” dr D.R. Hawkins

Jak mogę Ci pomóc?

Wyświetlanie 1–4 z 8 wyników